Een fistel in de mond kan ongemakkelijk en zorgwekkend zijn. Dit artikel geeft een overzicht van wat een fistel is, hoe deze ontstaat, welke symptomen je kunt ervaren en hoe de aandoening behandeld kan worden.
Wat is een fistel?
Een fistel is een abnormale verbinding tussen twee lichaamsholtes of tussen een lichaamsholte en de buitenkant van het lichaam. In het geval van een orale fistel betekent dit dat er een gangetje ontstaat tussen een geïnfecteerde tand of kaakbot en de mondholte. Dit gangetje dient vaak als afvoerweg voor pus die zich door een ontsteking ophoopt.
Oorzaken van een fistel in de mond
Een fistel ontstaat meestal als gevolg van een ontsteking of infectie, vaak in de tandwortel of het kaakbot. De meest voorkomende oorzaken zijn:
- Tandabcessen: Een onbehandelde infectie in de tandwortel kan leiden tot de vorming van pus, wat uiteindelijk een uitweg zoekt via een fistel.
- Parodontitis: Gevorderde tandvleesontsteking kan het kaakbot aantasten en zo een fistel veroorzaken.
- Tandextracties of tandheelkundige ingrepen: Soms kan na een tandheelkundige ingreep een ontsteking ontstaan die leidt tot de vorming van een fistel.
- Trauma aan de tanden of het kaakbot: Letsel kan leiden tot infecties en uiteindelijk een fistel veroorzaken.
Wat zijn de symptomen van een orale fistel?
Een orale fistel is een abnormale verbinding tussen een infectiehaard in de mond en het oppervlak van het tandvlees of de huid. Dit kan ontstaan als gevolg van een onbehandelde tandinfectie of een ontsteking in het kaakbot. De symptomen van een orale fistel kunnen variëren, afhankelijk van de ernst van de infectie en de locatie van de fistel.
Een van de eerste signalen is vaak de aanwezigheid van een klein bultje of gaatje op het tandvlees, waar soms pus uit kan komen. Dit gaat vaak gepaard met een vieze smaak of een slechte adem, veroorzaakt door de afvoer van pus en bacteriën uit de infectiehaard. Zwelling en roodheid van het tandvlees rond de aangetaste tand kunnen ook optreden, wat wijst op een actieve ontsteking. Patiënten ervaren vaak pijn of gevoeligheid in de buurt van de geïnfecteerde tand. De pijn kan dof en aanhoudend zijn, maar soms ook stekend, vooral bij druk op het aangedane gebied. In sommige gevallen kan de pijn tijdelijk verminderen wanneer de pus zich een weg naar buiten baant via de fistel. Dit geeft echter geen blijvende oplossing voor het onderliggende probleem, omdat de infectie aanwezig blijft en verdere schade kan veroorzaken.
Bij langdurige onbehandeling kan de infectie zich uitbreiden naar het kaakbot of omliggende weefsels, wat ernstigere complicaties met zich mee kan brengen. Daarom is het belangrijk om bij het vermoeden van een orale fistel een tandarts te raadplegen. Vroege diagnose en behandeling, zoals het reinigen van de infectiebron of een wortelkanaalbehandeling, kunnen verdere schade voorkomen en de gezondheid van het gebit behouden.
Behandeling bij last van fistel in de mond
Een orale fistel verdwijnt niet vanzelf en moet behandeld worden om verdere complicaties te voorkomen. De behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak:
- Ontsteking behandelen: Antibiotica kunnen worden voorgeschreven om de infectie te bestrijden, maar dit is meestal een tijdelijke oplossing.
- Wortelkanaalbehandeling: Als een tandabces de oorzaak is, zal vaak een wortelkanaalbehandeling nodig zijn om de infectie bij de bron aan te pakken.
- Extractie van de tand: In ernstige gevallen kan het nodig zijn om de aangetaste tand te verwijderen.
- Chirurgische ingreep: Soms is een kleine operatie nodig om de fistel te verwijderen en het gebied goed te reinigen.
Preventie van tandkundige problemen
Het is belangrijk om regelmatig je tanden te poetsen, bij voorkeur met een elektrische tandenborstel, omdat deze effectiever kan zijn in het verwijderen van tandplak en het schoonmaken van moeilijk bereikbare plekken. Daarnaast is het dagelijks flossen essentieel om tandplak en bacteriën te verminderen. Het gebruik van een elektrische waterflosser kan hierbij extra helpen.
Verder is het raadzaam om periodiek naar de tandarts te gaan voor een controle. Tandartsen adviseren meestal een bezoek om de zes maanden, maar wij raden aan om dit elke vier maanden te doen voor een grondigere gebitscontrole. Dit helpt om eventuele beginnende problemen vroegtijdig op te sporen en te behandelen. Daarnaast is het belangrijk om tandproblemen, zoals gaatjes en tandvleesproblemen, tijdig aan te pakken. Het behandelen van dergelijke problemen in een vroeg stadium voorkomt ernstigere complicaties en helpt om je gebit in goede staat te houden.
Heb je last van fistell in de mond of vermoed je dat je er een hebt? Aarzel dan niet om een tandarts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.